Tú Xương vẫn có bài “Văn tế sinh sống vợ”, lại sở hữu thêm bài xích “Thương vợ", kia là phần lớn áng văn thơ vừa tài tình vừa nghĩa tình
Tú Xương có khá nhiều bài thơ, bài bác phú nói tới vợ. Bà Tú vốn là “con gái đơn vị dòng, lấy chồng kẻ chợ”, một fan con dâu tốt làm ăn buôn bán, nhân hậu được bà bé xa sát mến trọng:“Đầu sông bến bãi, đua tài buôn chín buôn bán mười trong họ bên cạnh làng, vụng về lẽ xin chào dơi nói thợ”. Nhờ gắng mà ông Tú mới được sống cuộc đời phong lưu: “Tiền tệ bạc phó cho bé mụ kiếm - chiến mã xe chẳng thấy dịp nào ngơi”.
Bạn đang xem: Tiền bạc phó cho con mụ kiếm
“Thương vợ" là bài xích thơ cảm rượu cồn nhất trong những bài thơ trữ tình của Tú xương. Nó là bài thơ tâm sự, mặt khác cũng là bài bác thơ thay sự. Bài thơ chứa chan tình yêu dấu nồng hậu của ông Tú đối với người vk hiền thảo của mình.
Sáu câu thơ đầu thể hiện hình ảnh của bà Tú trong mái ấm gia đình và ngoài cuộc đời - hình hình ảnh chân thực về một người vợ tần tảo, một người người mẹ đôn hậu, nhiều đức hi sinh. Hai câu thơ trong phần đề reviews bà Tú là một trong những người bà xã rất đảm đang, chịu thương chịu khó. Ví như như bà vợ của Nguyễn Khuyến là một đàn bà “hay lam giỏi làm, thắt lưng bó que, xắn váy đầm quai cồng, chân phái nam đá chân chiêu, bởi vì tớ đỡ đần trong mọi việc” (câu đối Nguyễn Khuyến) thì bà Tú là 1 trong những người bầy bà:
“Quanh năm mua sắm ở mom sông,
Nuôi đầy đủ năm con với một chồng”.
“Quanh năm buôn bán” là cảnh làm ăn uống đầu tắt mặt tối, từ thời buổi này qua ngày khác, từ thời điểm tháng này qua tháng khác... Ko được một ngày nghỉ ngơi. Bà Tú “Buôn bán ở mom sông”, vị trí cái mảnh đất nhô ra, ba bề bao quanh sông nước; nơi làm nạp năng lượng là loại thế khu đất chênh vênh. Nhị chữ “mom sông” gợi tả một cuộc đời nhiều mưa nắng và nóng một cảnh đời cơ cực, nên vật lộn tìm sống, mới “Nuôi đủ năm con với một chồng”. Một gánh gia đình đè nặng trĩu lên song vai bạn mẹ, bạn vợ. Thông thường, bạn ta chỉ đếm mớ rau, bé cá, đếm chi phí bạc. Chứ ai “đếm” con, “đếm” chồng (!). Câu thơ tự trào chứa đựng nỗi niềm chua chát về một gia đình gặp mặt nhiều nặng nề khăn: đông con, người ck đang đề xuất “ăn lương vợ”. Có thể nói, hai câu đầu, Tú Xương lưu lại một cách chân thật người vợ tần tảo, đảm nhiệm của mình.
Phần thực sơn đậm thêm chân dung bà Tú, mỗi sáng mỗi về tối đi đi về về “lặn lội” làm ăn như “thân cò” địa điểm “quãng vắng”. Ngôn từ thơ nâng cấp tô đậm thêm nỗi nặng nề của tín đồ vợ. Câu chữ tựa như những nét vẽ, gam màu nối tiếp nhau, bổ trợ và gia tăng: vẫn “lặn lội” lại “thân cò”, rồi còn “khi quãng vắng”. Nỗi khó kiếm sống ngơi nghỉ “mom sông” tưởng như thiết yếu nào nói hết được! Hình hình ảnh “con cò”, “cái cò” vào ca dao cổ: “Con cò lặng lội bờ sông...’’, “Con cò đi đón cơn mưa...”, “Cái cò, dòng vạc, cái nông...” được tái hiện trong thơ Tú Xương qua hình ảnh “thân cò” lầm lụi, vẫn đem đến cho tất cả những người đọc bao liên tưởng cảm rượu cồn về bà Tú, cũng tương tự thân phận vất vả, rất khổ... Của người phụ nữ Việt phái nam trong làng mạc hội cũ:
“Lặn lội thân cò lúc quãng vắng,
Eo sèo phương diện nước buổi đò đông”.
“Eo sèo” là tự láy tượng thanh chỉ sự rầy rà bởi lời đòi, gọi tiếp tục dai dẳng: gợi tả cảnh tranh tải tranh bán, cảnh cãi cọ nơi “mặt nước” lúc “đò đông”. Một cuộc sống “Lặn lội”, một cảnh sinh sống làm ăn “eo sèo”. Nghệ thuật và thẩm mỹ đối đặc sắc đã làm rất nổi bật cảnh kiếm ăn uống nhiều cơ cực. Chén cơm, manh áo nhà bà Tú kiếm được “Nuôi đủ năm nhỏ với một chồng” yêu cầu “lặn lội” vào mưa nắng, phải giành đơ “eo sèo", phải trả giá bao mồ hôi, nước mắt giữa thời đại khó khăn!
tiếp theo là nhị câu luận, Tú Xương áp dụng rất sáng chế hai thành ngữ: “một duyên nhị nợ" và “năm nắng mười mưa”, đối xứng nhau hài hòa, màu sắc dân gian mặn mà trong cảm giác và ngữ điệu biểu đạt:
“Một duyên nhì nợ, âu đành phận
Năm nắng mười mưa, dám quản công”
“Duyên” là duyên số, duyên phận, “nợ” là mẫu “nợ” đời nhưng mà bà Tú phải cam phận, chịu đựng. “Nắng”, “mưa” tượng trưng cho phần đông vất vả, đau đớn trong cuộc đời. Các số từ trong câu thơ tăng dần lên: “một... Hai... Năm... Mười… " có tác dụng nổi rõ đức mất mát thầm lặng của bà Tú, một người thiếu nữ chịu thương cần mẫn vì sự nóng no hạnh phúc của chồng con cùng gia đình. “Âu đành phận” ... “dám quản công” ... Giọng thơ những xót xa yêu quý cảm.
tóm lại, sáu câu thơ đầu, bởi tấm lòng hàm ơn và cảm phục, Tú Xương đã phác họa một đôi điều rất sống động và cảm hễ về hình hình ảnh bà Tú, người vk hiền thảo của chính bản thân mình với bao đức tính đáng quý: đảm đang, tần tảo, chịu thương, chịu khó, thầm lặng hi sinh cho hạnh phúc gia đình. Tú Xương biểu hiện bút pháp chuyên nghiệp trong sử dụng ngôn ngữ và trí tuệ sáng tạo hình ảnh. Các từ láy, những số từ, phép đối, hòn đảo ngữ, sử dụng sáng tạo thành ngữ cùng hình ảnh “thân cò...” đã sinh sản nên ấn tượng và sức thu hút của văn chương.
nhị câu kết, Tú Xương thực hiện từ ngữ thông tục, rước tiếng chửi khu vực “mom sông”, dịp “buổi đò dông” chuyển vào thơ siêu tự nhiên, bình dị. Ông tự trách mình.
“Cha người mẹ thói đời ăn uống ở bạc,
Có ông chồng hờ hững cũng giống như không!”.
Trách bản thân “ăn lương vợ” mà lại “ăn sinh sống bạc”. Vai trò bạn chồng, người phụ vương chẳng mang lại lợi ích được gì, vô tích sự, thậm chí còn “hờ hững” với vk con. Lời từ bỏ trách sao mà chua xót thế!
Ta đã biết, Tú Xương bao gồm văn tài, nhưng công danh và sự nghiệp dở dang, thi tuyển lận đận, sống thân một xã hội “dở tây dở ta” chữ nho mạt vận, lúc mà lại “Ông nghè, ông cống cũng ở co” do đó nhà thơ trường đoản cú trách mình, mặt khác cũng la trách đời đen bạc. Ông không xu thời nhằm vinh thân phì gia “tối rượu sâm banh, sáng sủa sữa bò". Hai hòa hợp là cả một nỗi niềm trung khu sự và cầm sự đầy ai oán thương, là ngôn ngữ của một trí thức giàu nhân cách, nặng tình đời, thương vk con nhưng gia cảnh nghèo. Tú Xương thương vk cũng chính là thương thiết yếu mình vậy. Đó là nỗi đau thất thế của phòng thơ lúc cảnh đời cầm cố đổi.
bài xích thơ “Thương vợ” được viết theo thể thơ thất ngôn chén cú Đường luật. Ngữ điệu thơ bình dị như tiếng nói của một dân tộc đời thường chỗ “mom sông” của các người bán buôn nhỏ, cách thời nay một nuốm kỉ. Các chi tiết nghệ thuật tinh lọc vừa cá thể (bà Tú với năm con, một chồng”) vừa khái quát sâu sắc (người phụ nữ ngày xưa). Biểu tượng thơ hàm súc, gợi cảm: yêu mến vợ, yêu mến mình, bi quan về gia đạo thêm nỗi đau đời. “Thương vợ” là bài xích thơ trữ tình rực rỡ của Tú Xương nói đến người vợ, người đàn bà ngày xưa với bao cảm tình trân trọng tốt đẹp. Hình ảnh bà Tú được kể tới trong bài bác thơ rất gần gụi với tín đồ mẹ, bạn chị vào mỗi mái ấm gia đình Việt Nam.
TP - Thi sĩ bọn họ Chu không thể giam cầm sự thèm mong mỏi được nữa, ông thò đũa gắp lên một miếng thưởng thức, rồi khen lấy khen để. |
| Minh họa: Lê Cường |
...Cho hay công nợ âu là thế.
Mà vẫn phong phú suốt cả đời.
Tiền bạc phó cho nhỏ mụ kiếm...
Xem thêm: Nữ sinh năm 1976 hợp trang sức gì, hợp màu gì? 1976 hợp màu gì
Trong bài thơ Tự mỉm cười mình, Tú Xương vẫn “tự thú” về mình như thế. Nhỏ mụ ở đây là người vợ tảo tần của Tú Xương. Ông bà Tú sinh hạ được 5 tín đồ con.
Trước một bà xã đảm lược, từ nguyện gánh cái trách nhiệm “nhạc trưởng” trong loại dàn - nhạc- gia - đình sinh sống phố hàng Nâu ấy, bà còn nâng giấc quan tâm ông Tú với tấm tình chan chứa đức hy sinh nên nhiều lúc ông có cảm xúc mình như một người con ngoại biệt của bà. Chẳng cố gắng mà khi bà hãy còn đang sinh sống sờ sờ nhưng ông đã viết hẳn một bài xích thơ lâu năm “tế sống” bà.
Có điều, ông Tú trào phúng tự chê bai mình như thế, chứ trong cuộc sống thực, ông chưa hẳn hạng quá ư dềnh dàng về! Trái lại, khi cần trổ tài làm cho món độ ẩm thực, ông đâu có kém cạnh ai?
Chẳng hạn như tài chế biến món giết thịt chó của ông, tất cả ngon tới cả “tuyệt cú mèo” hay là không chưa yêu cầu bàn, nhưng chiếc phong vị văn hóa truyền thống của nó thì gồm dư tất cả thừa.
Một lần tiến sỹ - thi sĩ Chu táo tợn Trinh, quan lại Án giáp tỉnh Hưng Yên kẹ sang nam giới Định thăm ông bạn là Cử Cẩm. Cử Cẩm mang tên thật là Nguyễn Kỳ Nam, nhà tại phố khách (phố Hoàng Văn Thụ bây giờ).
Từ phố khách sang phố hàng Nâu của Tú Xương chỉ đi qua một hai tuyến phố ngắn. Cử Cẩm là nơi thân quen, hay nghêu du thơ phú cùng với Tú Xương. Hôm Chu dạn dĩ Trinh đến, Cử Cẩm cho người tìm Tú Xương mang đến nhà với thiện ý muốn giới thiệu Tú Xương với ông quan liêu Án tiếp giáp - công ty thơ có bằng cấp tiến sĩ, mặt khác Cử Cẩm còn ước ao nhờ Tú Xương làm cho thịt con chó đãi bạn. Cử Cẩm biết, làm cho món gì không thạo chứ món giết chó thì Tú Xương rất tất cả “năng khiếu”.
Tú Xương cùng Chu mạnh bạo Trinh dù khác nhau về phẩm hàm trong xóm hội, cơ mà thơ phú và khét tiếng của nhau thì họ cũng đã tường, mặc dầu chưa một lần diện kiến. Vị thế, gặp nhau là họ chat chit giao cảm được ngay.
Sau mấy mẩu chuyện ban đầu, Tú Xương trợ thì cáo lỗi tiến sĩ - thi sĩ họ Chu xuống nhà bếp giúp Cử Cẩm làm cho món giết thịt chó. Tú Xương xắn tay làm rất hăng hái. Sắp tới một mâm thịnh soạn, Tú Xương bảo bạn giúp việc bưng lên để giữa sập gụ mời khách.
Khi Cử Cẩm, Chu táo bạo Trinh cùng Tú Xương vẫn ngồi lên sập xung quanh mâm cỗ, sau mấy lời mào đầu trịnh trọng của Cử Cẩm, Tú Xương mới tất cả lời thưa giữ hộ với ts - thi sĩ họ Chu:
- Chẳng mấy khi quan bác bỏ quá bộ sang thăm khu đất Vị Xuyên, được sự ủy thác của chưng Cử đây, đệ xin được làm bữa tiệc Bát tiên hội pháp tiếp quan tiền bác.
Chu to gan lớn mật Trinh còn còn chưa kịp hiểu dòng món bát tiên hội pháp khái quát nghĩa lý gì, Tú Xương đã chỉ tay về phía bát tiết canh:
- Món này, đệ xin khắc tên là Hồng Hạnh tiên cô.
Tú Xương chỉ tiếp sang trọng món thịt chó luộc, nói:
- Còn đấy là món Nguyên thủy Thiên tôn.
Tú Xương chỉ tay quý phái món dồi:
- Món này: Đoạn tràng hội chủ.
Rồi lại chỉ về phía cái chén bát rất khổng lồ đựng đầy nước xáo:
- Còn đây, đích thị món phái nam Hải Long Vương.
Lúc này Chu bạo phổi Trinh new vỡ nhẽ: thì ra Tú Xương mượn tên những nhân vật, những vị tiên trong những truyện thần thoại và tiểu thuyết cổ xưa nổi giờ của china để đặt tên mang đến từng món, mà xem ra hết sức hợp lý.
Chu mạnh dạn Trinh gật gù tỏ ra hết sức khoái trá. Được ông quan Án liền kề khích lệ, Tú Xương càng thêm hứng khởi, chỉ tay vào món chả nướng, giới thiệu có vẻ “văn chương” hơn:
- Món này: mãng cầu Tra thái tử trong truyện Phong thần...
Chỉ tay vào món tái:
- Món này: táo bạo Lệ Quân trong Tái sinh duyên...
Chỉ tay sang trọng món nhựa mận thơm lừng phần nhiều riềng mẻ cùng rất mắm tôm:
- Món này: Thác tháp Thiên vương lý tình!
Chu dạn dĩ Trinh cười chết giả lên, nói:
- chưng giải nghĩa kỹ thêm nghe nào?
Tú Xương nói:
- Thì chữ lý còn nghĩa nữa là chữ mận, quan chưng không thấy sao?
Chu táo tợn Trinh gật đồng ý thụ lý. Nhưng lại còn món cuối cùng, lôi kéo nhất, quan Án sát hy vọng biết ngay, thì Tú Xương bảo:
- Đây là món nhưng mà đệ đã trổ hết năng lực và kinh nghiệm nấu nướng, để lát nữa quan chưng nhắm và cho nhời bình phẩm. Nó là món nầm chó ướp với tam thần liệu, có nghĩa là riềng, mẻ, mắm tôm. Riềng thì không được dùng củ như nấu nhựa mận mà lại chỉ đem lá.
Thịt nầm sau khoản thời gian ướp cùng với mẻ, mắm tôm thì dùng lá riềng gói kín như một cái bọc, bỏ vào nồi đất, đậy vung, lấy khu đất thịt ướt nặn đến dẻo trát bên ngoài, sử dụng trấu đốt. Đốt mang đến đến bao giờ tỏa ra mùi thơm lôi kéo khiến ta thèm rỏ dãi là được. Món này có tên là Thái thượng luyện đan đấy, thưa quan liêu bác!
Nghe lời trình làng như thế, ts - thi sĩ chúng ta Chu ko thể giam giữ sự thèm mong muốn được nữa, ông thò đũa gắp lên một miếng thưởng thức, rồi khen rước khen để.
Sau kia thì Cử Cẩm thuộc với ts - thi sĩ họ Chu gắp demo khắp các món, và món nào nhị quan bác cũng khen rằng ngon thật là ngon. Không ngờ vực gì nữa, ví dụ ông Tú Vị Xuyên siêu có năng khiếu về ẩm thực. Bọn họ khen vậy. Cuộc vui cứ nuốm mà thăng hoa.
Khi rượu với thịt chó làm họ ngà ngà, Chu mạnh khỏe Trinh nói:
- Xưa ni tôi chỉ mới nghe biết thơ của bác bỏ Tú Vị Xuyên. Tài thơ của bác quả thật là bậc nhất thiên hạ. Từ bây giờ tôi về đây bất ngờ còn biết thêm cái tài chế tạo ra món ẩm thực của bác; mỗi món chưng lại đặt cho một chiếc tên chứa tích truyện cực kỳ tài tình, khiến cửa hàng chúng tôi ăn ngon hơn mẫu vị ngon thực của từng món. Chỉ nhớ tiếc rằng con phố khoa cử của chưng nó còn lận đận quá...
Chu bạo phổi Trinh nói gắng là thực bụng, cơ mà trong cái các giọng nói ấy vẫn có cái hơi hám kẻ cả, trịch thượng, tẩy chay của kẻ sính bằng cấp, phẩm trật. Tú Xương cười khôn cùng hóm, thưa lại:
- Quan bác bỏ dạy chí phải. Thưa các quan bác, bác Án đây (chỉ Chu mạnh khỏe Trinh) thì chi phí vi sư, chưng Cử trên đây (chỉ Cử Cẩm) thì đạt vi sư, còn đệ trên đây chỉ sống hạng hữu dư vi trang bị tể thôi đấy ạ!
Nghe Tú Xương kể tới đó, Chu mạnh Trinh mới giật bản thân ngộ ra một điều rằng, cấp thiết nói năng vô tình cơ mà lỡ xem xét tứ khinh xuất con tín đồ chỉ bao gồm cái bằng tú tài này được, bởi vì ông quan liêu án đã nhận ra, Tú Xương đang mỉa mai mình bằng lối đùa chữ vô cùng thâm thúy: hữu dư vi đồ tể nghĩa là bao gồm tôi làm cho nghề đồ vật tể, cơ mà còn một nghĩa khác, ví như chữ dư viết theo mẫu tự không giống thì lại hàm nghĩa tài năng hơn mà yêu cầu làm đồ tể.
Có thể cảm giác trong món đòn chữ nghĩa này của ông Tú: dù cho có thi đỗ làm quan sẽ vị tất kĩ năng hơn ai, có khi chỉ là sự may rủi mà lại thôi...
Tài liệu tham khảo:
- Tú Xương giai thoại, do các ông Nguyễn Văn Huyền, Đỗ Huy Vinh, Mai Anh Tuấn sưu tầm, biên soạn, Hội VHNT Hà nam giới Ninh xuất bản, 1988.
